قرارداد مشاوره

در سال‌های اخیر با توجه به توسعه کسب‌ وکارها و تمایل بیشتر افراد به ویژه صاحبین مشاغل به کسب سود بیشتر، برون‌ سپاری فعالیت‌ها و کاهش نیروی انسانی، مخصوصاً مشاوران سازمان، بسیار مورد توجه قرار گرفته‌ اند. همین عامل باعث افزایش تمایل افراد با صاحبین مشاغل به بستن قرارداد مشاوره گردیده است. به صورت کلی مشاور‌هایی که به صورت مستقل فعالیت می‌کنند بهره‌ وری بیشتری نسبت به مشاوران تمام وقت دارند. اولین گام برای تضمن کارآمدی مشاور و همچنین تعیین محدودیت‌های کاری و مالی ایجاد و انعقاد قرارداد خدمات مشاوره ای بین کارفرما و مشاور است. این موضوع به این جهت دارای اهمیت است که این قرارداد باید به نحوی تنظیم شود تا که کلیات خواسته کارفرما را پوشش داده و به لحاظ حقوقی ضرری متوجه مشاور نباشد. در این مقاله قصد داریم تا همه آن چیزی که درباره قرارداد مشاوره باید بدان توجه کرد را در مجموعه حقوقی عدل دانو با یکدیگر بررسی کنیم. با ما تا انتهای این مطلب همراه باشید.

زمان تنظیم قرارداد مشاوره

قرارداد خدمات مشاوره‌ای اسمی است که بر قرارداد منعقد شده بین کارفرما و مشاور نهاده‌ اند. این قرارداد شامل موضوعات و حیطه اختیارات هریک از طرفین است. قرارداد مشاوره با توجه به رشد کسب وکارهای نوپا بسیار مورد استقبال قرار گرفته است. با این روش کسب و کارهای نوپا می‌توانند از افرادی که توانایی و تخصص بالایی دارند به عنوان مشاور استفاده کرده و هزینه کمتری برای همکاری با این اشخاص بپردازند. با توجه به اینکه در سال‌ های اخیر شاهد افزایش مراجعه کارفرمایان و مشاوران به دفاتر حل اخلاف هستیم، پیشنهاد شده که قرارداد مشاوره در ابتدای کار تنظیم شود.

به منظور جلوگیری از هرگونه ابهام، به حداقل رسیدن اختلافات بین کارفرما و مشاور و تشخیص و شناسایی موضوع مورد مشاوره و همچنین انتخاب چارچوب قراردادی متناسب با آن که نحوه ارائه خدمات و تعهدات هر یک از طرفین را به خوبی پوشش دهد، لازم است که قرارداد مشاوره به نحوی تنظیم شود که کاملاً مشخص بوده و تمامی جزئیات موارد ضروری در آن تشریح شوند.

مزایای انعقاد قرارداد مشاوره برای استخدام مشاور پاره‌وقت

مشاوران معمولاً به صورت پاره‌وقت با یک سازمان همکاری دارند. این نوع همکاری باعث می‌شود تا مشاور بتواند با چند مجموعه همکاری کند و درآمد بیشتری را نیز کسب کند. از طرف دیگر کارفرما در این نوع همکاری بهره‌وری بیشتری را از مشاور خواهد دید. 3 مزیت اصلی برای این نوع همکاری را می‌توان به شرح زیر عنوان کرد:

افزایش کارآیی: به دلیل اینکه مشاور در همکاری پاره‌ وقت با کارفرما، ساعات محدودی را به ارائه مشاوره می‌پردازد، تمام تمرکز خود را به کار گرفته تا عملکرد مناسبی را ارائه دهد. همچنین مدت زمان کار با یک مشاور معمولاً برای یک دوره ثابت است و پس از پایان قرارداد تعهدات طولانی ‌مدت وجود ندارد. از طرف دیگر معمولاً در این نوع همکاری انتخاب ساعات کاری برای مشاور آزاد است. این به این معنی است که مشاور در ساعاتی که بیشترین بازدهی را دارد می‌تواند به فعالیت بپردازد.

فعالیت همزمان و صرفه جویی در هزینه: قرارداد مشاوره که به صورت پاره‌ وقت تنظیم شده است، این امکان را برای مشاور فراهم می‌ آورد تا در زمان‌ هایی که کارهای یک سازمان به اتمام رسید، به فعالیت در سایر سازمان‌ها مشغول گردد. این امر یک اصل مهم در پیشرفت مشاور به شمار می‌آید. مشاور می‌توان در مدت زمان مشخص نسبت به مشاورانی که تمام وقت فعالیت دارند، تجربه بیشتری کسب کند.

کارفرما در قرارداد خدمات مشاوره ای که با مشاور منعقد می‌کند، خواسته‌ های خود را مطرح کرده و در ازای خواسته‌ها و ساعاتی که مشاور برای سازمان فعالیت می‌کند پول می‌پردازد. همین امر باعث می‌گردد که در هزینه‌های جاری شرکت، صرفه‌جویی شود. در این نوع همکاری، مشاور فقط در صورت نیاز به فعالیت می‌پردازد و برای سایر ساعاتی که در اختیار سازمان نیست، وجهی دریافت نخواهد کرد.

موارد مهم در تنظیم قرارداد مشاوره

یکی از مواردی که همواره برای کارفرمایان و مشاروان مورد اهمیت بوده عناوینی است که در قرارداد مشاوره می‌بایست قید شوند. در حالت کلی این عناوینی به دو دسته عمومی و اختصاصی تقسیم می‌شوند. عناوین اختصاصی بسته به نوع خدمات مورد درخواست کارفرما و شرایط کاری متفاوت است. در بخش عناوین عمومی، مهم‌ترین موارد که باید در یک قرارداد استاندارد مشاوره قید شوند به شرح زیر هستند. البته ذکر این نکته ضروری است که این موارد، به صورت کلی بوده و چنانچه برای کاری قراردادی مخصوص لازم است، باید به نحوی تنظیم شود که تمامی خواسته کارفرما را پوشش دهد.

طرفین قرارداد و تعیین حدود اختیارات و شرح کارهر کدام

قرارداد مشاوره بدون ذکر نام طرفین ذی نفع، قرارداد تلقی نخواهد شد و فاقد اعتبار است. به صورت کلی در قراردادهای رسمی لازم است که نام قانونی هریک از طرفین در قرارداد ذکر شود. همچنین می‌بایست که عنوان‌ های شغلی هریک از طرفین، مثل کارفرما و مشاور، ذکر شود تا بتوان مشخص کرد که هریک از ذی نفعان نام برده، چه رابطه ای با یکدیگر دارند. اصلی‌ترین دلیلی که طرفین اقدام به انعقاد قرارداد مشاوره می‌کنند، مشخص کردن حدود اختیارات و همچنین شرح کار هریک از طرفین است. این اقدام برای درک متقابل ذی نفعان از یکدیگر بوده که بدانند وظیفه هر یک نسبت به دیگری چیست. به منظور رفع کامل ابهامات، لازم است که شرح وظایق و اختیارات نوشته شده به صورت شفاف بیان شود و به طور کامل موضوع مورد قرارداد را پوشش دهد.

حفظ اسرار و اطلاعات

بسیاری از دعاوی شکل گرفته در دادگاه‌ها به جهت عدم حفاظت اطلاعات و انتشار اطلاعات محرمانه از سوی یکی از طرفین قرارداد بوده است. به صورت کلی در هر پروژه مجموعه ای از اطلاعات وجود دارند که برای یکی از طرفین بسیار حائز اهمیت است. به همین جهت توصیه می‌شود که در قرارداد مشاوره بندی با عنوان عدم افشای اطلاعات و حفظ اسرار قید شود. با عنوان چنین متنی این اطمینان برای هریک از طرفین حاصل شده که طرف دیگر در این راستا تمام تلاش خود را خواهد کرد.

 مدت قرارداد مشاوره و شیوه پرداخت مطالبات مشاور

مدت زمان قرارداد خدمات مشاوره‌ای بسته به نوع کاری که کارفرما از مشاور تقاضا دارد، متفاوت است. اما در حالت کلی، در قرارداد استاندارد می‌بایست مدت زمان قرارداد به صورت مشخص تعیین شود. همچنین لازم است که تاریخ شروع قرارداد نیز در متن قید شود. یکی از مواردی که حتماً لازم است در قرارداد به آن اشاره شود تا مانع از سوء تفاهم گردد، شیوه پرداخت مطالبات مشاور است. در قرارداد مشاوره  باید نوع پرداخت و ترتیب پرداخت کارفرما به مشاور مطرح شود. این بند باید بسیار واضح و شفاف عنوان شده تا موجب اختلاف نشود.

بیمه قرارداد مشاوره

در قانون کار کشور ایران، در خصوص بیمه قرارداد مشاوره مطرح گردیده افرادی که خدمات خود را به صورت مشاوره در اختیار کارفرمایان قرار می‌دهند و در مقابل کار ارائه شده مزد دریافت می‌کنند، در صورت عدم شامل شدن مقررات استخدامی دیگری بینشان، تحت پوشش قانون کار قرار خواهند گرفت و به نسبت ساعات کار از امتیارات پیش‌بینی شده در این قانون از جمله سنوات خدمت و بیمه بهره‌مند خواهند شد.

البته لازم به توضیح است که قانون بیمه قرارداد مشاوره شامل استثنا نیز می‌شود. در این قانون مطرح شده که مشاور در خصوص موارد ذکر شده در قرارداد اقدام به راهنمایی کارفرما می‌کند. نکته قابل توجه این است که هر خدمات دیگری فراتر از سطح مشاوره که از سوی مشاور برای کارفرما ثبت شود، از حوزه شمول این قرارداد خارج است و شامل بیمه نخواهد شد.

آیا قرارداد مشاوره شامل مالیات نیز است؟

بر اساس تبصره اصلاحی/الحاقی ماده ۸۶ قانون اداره کار و همچنین سازمان مالیاتی کشور، تمامی قراردادهای کاری شامل مالیات می‌شوند که قرارداد مشاوره نیز از این قاعده مستثنی نیست. مالیات قرارداد خدمات مشاوره‌ای ده درصد است که در دو نسخه صادر می‌شود و باید نسخه دوم به مشاور تحویل شود تا هنگام رسیدگی به عملکرد ایشان مورد استناد قرار گیرد.

ماده 86 قانون

«پرداخت‌هایی که کارفرمایان به اشخاص حقیقی غیر از کارکنان خود که مشمول پرداخت کسورات بازنشستگی یا بیمه نمی‌باشند، با عنوان حق‌المشاوره، حق حضور در جلسات، حق‌التدریس، حق‌التحقیق و حق پژوهش پرداخت می‌کنند، بدون رعایت معافیت موضوع ماده (۸۴) این قانون مشمول مالیات مقطوع به نرخ ده درصد (۱۰%) می‌باشد. کارفرمایان موظفند در موقع پرداخت یا تخصیص، مالیات متعلقه را کسر و ظرف مدت تعیین‌شده در ماده (۸۶) این قانون با اعلام مشخصات دریافت‌کنندگان مطابق فرم نمونه اعلام‌شده توسط سازمان امور مالیاتی کشور به اداره امور مالیاتی پرداخت کنند و درصورت تخلف، مسئول پرداخت مالیات و جریمه‌‌های متعلق خواهند بود.» بنابراین برای مالیات، کارفرما ۱۰% را کسر و به اداره مالیات پرداخت می‌کند و رسید پرداخت را در اختیار مشاور قرار می‌دهد.

قرارداد خدمات مشاوره ساعتی

در نوع دیگری از قرارداد مشاوره، مشاور بر اساس ساعاتی که برای کارفرما فعالیت می‌کند حقوق دریافت می‌کند. در این نوع قرارداد کارفرما پروژه را بر اساس ساعات کاری تعریف کرده که مشاور بر این اساس فعالیت خود را آغاز می‌کند. در این قرارداد خدمات مشاوره ای ساعتی، مشاوران مشمول حمایت‌های قانونی کارگران مانند حق بیمه و پاداش هستند. کارفرما موظف است که در این خصوص اقدامات قانونی را لحاظ کند. به طور کلی آن دسته از مشاورانی که مطابق با قرارداد کار ساعتی به کار اشتغال دارند به نسبت ساعت کار از کلیه حقوق و مزایای قانون کار برخوردار خواهند بود. در آئین‌نامه اجرایی ضوابط و مزایا و مشاغل قابل شمول به نظام‌های کارمزدی، مزدساعتی و کارمزدساعتی که موضوع تبصره ۲ ماده ۳۵ قانون کار بوده، مزد ساعتی این گونه تعریف شده است:

مزدساعتی به مزدی گفته می شود که بابت ساعاتی که زمان کارگر در اختیار کارفرما قرار می گیرد، محاسبه و پرداخت می‌شود. درقراردادهای مزدساعتی، نوع کار و نیز ساعات کار در روز، هفته یا ماه معلوم خواهد شد. قانون اعمال کردن نظام مزد ساعتی را در مواردی خاص مجاز دانسته است. از جمله مشاغل غیر تمام‌ وقت در زمینه‌های مشاوره و نظایر آن‌. پس باید متوجه شده باشید که اعمال کردن نظام مزد ساعتی در مواردی همچون مشاوره ساعتی مجاز است.

نحوه محاسبه حقوق در قرارداد مشاوره ساعتی

در قرارداد مشاوره ساعتی حقوق مشاور به صورت کلی بر اساس شیوه که در قرارداد بین کارفرما و مشاور تعیین شده محاسبه می‌شود. به مظور ایجاد معیار برای محاسبه میزان حقوق مشاوران ساعتی و به منظور جلوگیری از هرگونه اختلاف، اداره کار اقدام به انتشار شیوه محاسبه حقوق مشاوران ساعتی کرده است.  بر اساس این قانون، به دلیل اینکه مشاوره ساعتی، زیر مجموعه فعالیت‌های پاره‌وقت جای می‌گیرد و ساعات کار آن کمتر از ساعات مقرر در قانون کار است، مزد مشاوره هایی که فعالیت خود را به صورت نیمه وقت یا همان کمتر از ساعات قانونی مشخص شده کار می کنند، به نسبت ساعت کاری که انجام می دهند حساب و پرداخت می شود.

لازم به توضیح است که این مقدار از حداقل حقوق ساعتی سال مربوطه کمتر نخواهد بود. به‌علاوه طبق قانون در نظام مزد ساعتی، کارفرما وظیفه دارد، علاوه برپرداخت مزد ثابت، مزایای رفاهی از جلمه حق خوار و بار، حق مسکن و موارد این چنینی را به نسبت ساعات کار محاسبه و به مشاور پرداخت کند. شایان ذکر است که قرارداد خدمات مشاوره ای ساعتی مشمول قوانین مالیاتی نیز است. به همین جهت کارفرما ۱۰% را کسر و به اداره مالیات پرداخت می‌کند و رسید پرداخت را در اختیار مشاور قرار می‌دهد.

نتیجه‌گیری درباره قرارداد مشاوره

در سال‌های اخیر، توجه به رشد کسب وکارهای نوپا، کارفرمایان را به سمت انعقاد قراردادهای مشاوره سوق داده است. با استفاده از این نوع قراردادها کارفرمایان می‌توانند از افراد با تجربه و با مهارت در زمینه کاری خود استفاده کرده و هزینه کمتری را نیز بابت نیروی کار بپردازند. قراردادهای خدمات مشاوره ای چه برای کارفرما و چه برای مشاور مزایای بسیاری را دارد.

مشاوران معمولاً به صورت پاره‌ وقت برای با یک سازمان همکاری دارند. این نوع همکاری باعث می‌شود تا مشاور بتواند با چند مجموعه همکاری داشته باشد و از این طریق درآمد بیشتری را نیز به دست بیاورد. این امر باعث خواهد شد تا کارفرما میزان بهره‌وری بیشتری را از همکاران خود شاهد باشد. مطالب ارائه شده در این متن که به آن پرداختیم، سبب آشنایی کامل شما با قرارداد مشاوره می شوند. تمامی بخش های این مطلب متعلق به موسسه حقوقی عدل دانو می باشد