طلاق توافقی

طلاق یکی از امور حقوقی است که با فراز و نشیب‌های زیادی رو به رو است. دانستن مراحل طلاق توافقی و شرایط آن باعث می شود که پس از ثبت جدایی فرد بتواند سریعتر پروسه انجام پرونده را پیش ببرد. بسیاری از زوجین برای سرعت بخشیدن به کار از وکیل طلاق توافقی استفاده می‌کنند که به نظر می‌رسد بهترین اقدام در زمان جدایی هر یک از طرفین ملاقات با یک وکیل از مجموعه حقوقی عدل دانو و استفاده از تجربیات او به عنوان مشاوره طلاق توافقی است. در این مقاله قصد داریم به طلاق توافقی، شرایط آن، مدت زمان انجام پرونده و تمامی نکات طلاق بپردازیم. در صورتی که شما هم در خصوص طلاق سوالی دارید با مطالعه مقاله به پاسخ پرسش‌های خود رسیده و می‌توانید نظرات خود را در خصوص نحوه انجام طلاق با ما در میان بگذارید.

طلاق توافقی چیست؟

همان طور که از نامش پیدا است طلاق توافقی به طلاقی گفته می‌شود که در آن زوجین به هر دلیلی تمایل دارند به صورت توافقی و در تفاهم کامل از یکدیگر جدا شوند. این توافق در خصوص مهریه، نفقه، جهزیه، حضانت و ملاقات فرزندان بوده و مورد توجه و احترام دادگاه قرار خواهد گرفت. در واقع در یک طلاق زوجین در خصوص این موارد با یکدیگر صلح کرده اند به طور مثال بسیاری از زوجه‌ها در طلاق توافقی حق حضانت فرزندان خود را در قبال بخشش مهریه به دست می‌آورند یا برخی دیگر از زوجه‌ها مهریه خود را به طور کامل یا تنها بخشی از آن را در ازای دریافت امتیازاتی به زوج می‌بخشند. باید بدانید که تمام این تفاهمات زوجین برای طلاق در رای دادگاه منعکس شده و قابلیت اجرایی دارد. به همین دلیل است که یک وکیل طلاق ابتدا در جلسات مشاوره در خصوص توافقات طلاق از زوجین سوال پرسیده و این تفاهمات صورت جلسه می شود و به امضای طرفین خواهد رسید.

روند اداری پرونده طلاق به اختیار طرفین چقدر است؟

برای بسیاری از کاربران سوال است که مدت زمان اجرا شدن یک پرونده طلاق توافقی تا رأی دادگاه چقدر زمان می برد. از آن جایی که شرایط طلاق در آذرماه سال 97 طبق قانون تغییراتی داشته است، طلاق توافقی در تهران باید با ثبت در سامانه نوبت‌دهی طلاق (سامانه مداخله در طلاق – سامانه تصمیم) و با وارد کردن مشخصات شناسنامه ای خود یکی از مراکز غربالگری مشاوره را در تهران انتخاب کنند. بعد از این مرحله مرکز غربالگری انتخاب شده، اطلاعات زوجین و دلایل آن ها برای طلاق را ثبت کرده و آن ها را به یکی از مراکز مشاوره زیر نظر بهزیستی استان تهران ارجاع می‌دهد.

زوجین ملزم به حضور در جلسات مشاوره در بازه زمانی حداقل 45 روزه در 1 تا 5 جلسه خواهند بود. تعداد جلساتی که برای مشاوره طلاق توافقی برگزار می شود، بستگی به شرایط زوجین و مرکزی که عنوان مرکز مشاوره انتخاب کرده اند خواهد داشت. بعد از طی دوره مشاوره، گواهی عدم انصراف از طلاق صادر می‌شود که در دفتر خدمات قضایی ثبت شده و برای رسیدگی به دادگاه ارجاع داده می شود. پس از صدور رأی دادگاه مبنی بر طلاق، زوجین سه ماه فرصت دارند تا با مراجعه به یکی از دفاتر ثبت قانونی، طلاق خود را ثبت کنند. در طلاق توافقی دو فاکتور بسیار مهم تاثیرگذار هستند. اول این که زوجین در مورد طلاق به تفاهم رسیده باشند و نکته دوم این که آن ها در مورد مواردی مثل مهریه، حضانت فرزندان، مقدار نفقه فرزندان، مدت زمان ملاقات و شرایط انجام آن توافق داشته باشند. در صورتی که زوجین برای طلاق از حضور وکیل طلاق استفاده کنند پروسه انجام پرونده طلاق حدود 20 روز تا یک ماه کاری زمان خواهد برد.

آیا حضور زوجین برای طلاق در دادگاه و مشاوره طلاق الزامی است؟

در پاسخ به این سوال باید بگوییم خیر. در صورتی که زوجین برای اجرای مراحل دادگاه و مشاوره وکیل داشته باشند، تنها یک جلسه برای ثبت درخواست در سامانه ثنا به دفتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه می‌کنند. البته در صورتی که سامانه ثنا قبول وکالت نکرده باشد. در صورتی که قبلا زوجین  در این سامانه ثبت نام کرده باشند، نیازی به حضور آن ها نخواهد بود. در صورتی که در جریان پرونده طلاق توافقی زوجه باکره باشد یک مرحله جهت معرفی زوجه به پزشکی قانونی لازم است در غیر این صورت انجام آزمایش بارداری الزامی است. در اکثر دادگاه های خانواده در تهران آزمایشگاه وجود دارد که زوجه می‌تواند در همان مکان آزمایش لازم را انجام می‌دهد.

مدارک لازم برای طلاق توافقی

در صورتی که زوجین برای طلاق توافقی با یکدیگر مصالحه کرده باشند، برای انجام مراحل این نوع طلاق مدارکی چون عقدنامه یا رونوشت آن، شناسنامه و کارت ملی زوجین لازم است. در تهران و البرز در صورت مفقود شدن کارت ملی زوجین، دانستن کد ملی نیز کفایت می کند. اگر عقدنامه خود را ندارید می‌توانید با مراجعه به دفترخانه ای که در آن ازدواج خود را ثبت کرده اید، رونوشت عقدنامه را تهیه کنید. در صورتی که از وکیل طلاق استفاده نشود، حضور زوجین در جلسات دادگاه و مشاوره الزامی است در غیر این صورت لزومی بر حضور زوجین در جلسات دادگاه نخواهد بود.

نکات مهم طلاق توافقی

– یک نکته مهم وجود دارد و آن این است که تا قبل از صدور رای (گواهی عدم امکان سازش از سوی دادگاه) هر کدام از زوجین حتی در صورت امضا کردن توافق نامه، وکالتنامه یا دادخواست پشیمان شود رأی طلاق از سوی دادگاه صادر نمی‌شود.

– پس از صدور رای طلاق تفاهمی طبق مواد 35 و 36 قانون حمایت خانواده اگر زوج (مرد) از طلاق دادن زوجه منصرف شده و برای ثبت طلاق حاضر نشود، امکان ثبت وجود ندارد مگر این که زوجه دارای حق طلاق بوده و به وکالت از جانب همسرش گواهی ثبت طلاق را امضا کند.

– در صورتی که زوجه (زن) بعد از صدور رای طلاق توافقی از سوی دادگاه پشیمان شود، زوج می تواند بدون نیاز به حضور او به دفاتر ثبت مراجعه کرده و طلاق تفاهمی را ثبت نماید. البته در صورت خلعی بودن طلاق، زوجه می‌تواند در ایام عده از زمان ثبت طلاق به آنچه بخشیده است اعم از مهریه یا غیر آن مراجعه کند. البته در صورتی که زوجه یا وکیل او در زمان ثبت طلاق حاضر نباشند، عموما دفاتر ثبت حقوقی از شعبه صادر کننده رای استعلام می‌گیرد و اکثر محاکم خانواده اجازه ثبت طلاق بدون رضایت زوجه را صادر نمی‌کنند.

– در زمان طلاق خلعی چنانچه زن باکره و یائسه نباشد، در زمان فاصله میان ثبت طلاق تا عده امکان رجوع به آنچه بخشیده است را دارا است مگر این که در رای دادگاه عنوان شده باشد که زوجه حق رجوع به آنچه بذل کرده است را نداشته  و این حق را از خود ساقط کرده است. در این مسئله برای دوشیزگان و دختران باکره امکان رجوع وجود ندارد.

– توافقنامه ای که معمولا برای انجام طلاق توافقی نوشته می شود در صورتی که منجر به ثبت طلاق نشود و هر یک از طرفین دعوی پشیمان شوند از درجه اعتبار ساقط است.

– در صورت دوشیزه و باکره بودن زن نیاز به ارائه گواهی پزشکی قانونی برای ثبت طلاق وجود دارد و همچنین در صورت باکره نبودن گواهی عدم بارداری برای صدور رای دادگاه کافی است.

توافقنامه طلاق از طرف طرفین

برای درخواست طلاق توافقی نیاز است که زوجین از قبل توافقنامه طلاق را امضا کرده باشند. در این توافقنامه بر سر مسائلی چون مهریه، حضانت فرزندان، جهیزیه، نفقه فرزندان، حق ملاقات با فرزندان و نحوه اجرای آن زوجین به تفاهم رسیده اند. اما تا زمانی که حکم طلاق از سوی دادگاه اعلام و ثبت نشود، هیچ‌ یک از تفاهمات مندرج در توافقنامه طلاق توافقی اثر اجرایی ندارند.

مسائلی وجود دارد که اگرچه زوجین بر سر آن ها نیز به توافق و تفاهم میرسند اما دادگاه خانواده صلاحیت صدور حکم در خصوص آن ها را ندارد. به طور مثال وقتی زوجین دارای یک خودرو یا آپارتمان شریکی هستند، بهتر است که تفاهمات مربوط به این مسائل را نیز مکتوب و امضا کنند اما در روند دادگاه خانواده به این تفاهمات ترتیب اثر داده نخواهد شد و صرفا آنچه مربوط به زندگی مشترک زوجین از نظر زناشویی و زوجیت باشد، مورد توجه دادگاه قرار می‌گیرد.

همه چیز درباره مشاوره طلاق توافقی

از سال 1391 قانون در حمایت از خانواده، مشاوره قبل از طلاق را الزامی کرده است و از آذرماه سال 97 این مرحله از طلاق توافقی زیر نظر بهزیستی کشور انجام می‌گیرد. این قانون منجر به راه اندازی سامانه تصمیم (مداخله در طلاق) شد. در روند اجرای طلاق زوجین در سایت مربوطه ثبت نام می کنند و بعد از وارد کردن مشخصات خود تاریخ مراجعه و مرکز غربالگری مورد نظر خود را انتخاب می کنند. بعد از این که زوجین به مرکز غربالگری رجوع کنند، این مرکز آن ها را به یکی از مراکز مشاوره زیر نظر بهزیستی ارجاع خواهند داد.

در جلسات مشاوره دلایل طلاق بررسی می شود و سعی بر مصالحه میان زوجین است. در نهایت اگر همچنان اصرار به طلاق از سوی زوجین وجود داشته باشد، حتی با وجود عدم ارائه دلایل موجه برای طلاق گواهی عدم انصراف از طلاق به زوجین داده شده و با این گواهی زوجین می‌توانند درخواست طلاق توافقی خود را در دفتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت کنند.

مراحل طلاق برای ایرانیان مقیم خارج از کشور چگونه است؟

در صورتی که زوجین یا یکی از آن ها مقیم خارج از کشور باشد، نیاز است که به شخص حقیقی یا حقوقی وکالت داده شود تا از جانب وی مراحل درخواست طلاق توافقی را انجام دهد. این وکالتنامه از طریق سفارت یا کنسولگری ایران در  کشور محل اقامت زوجین یا هریک از طرفین انجام می گیرد. این وکالت نامه به همراه مدارک لازم برای اقدام طلاق به دادگاه ارجاع داده می‌شود. به این ترتیب وکیل در ایران با وکالتی که از طرفین طلاق دارد و با توجه به توافقنامه ای که تنظیم شده است، رای طلاق را گرفته و در صورت داشتن اختیار آن را در دفترخانه ثبت رسمی می‌کند.

وکالت طلاق یا حق طلاق

باید توجه داشته باشید که در صورت وجود وکالت طلاق یا حق طلاق از سوی زوجین و در صورت کامل بودن این وکالت، وکیل طلاق توافقی می تواند بدون نیاز به حضور زوجین و از طریق دادخواست، طلاق رای مربوطه را از دادگاه بگیرد.

تکلیف مهریه در این نوع طلاق چیست؟

مهریه یکی از مسائلی است که در طلاق توافقی زوجین در مورد آن به تفاهم می‌رسند. در اکثر مواقع زوجه با بذل مهریه یا بخشی از آن، دادخواست طلاق را امضا می کند. نوع طلاقی که دادگاه صادر می کند طلاق خلع است. یعنی زن چیزی از مهریه یا غیر آن را بذل می کند و مرد قبول بذل می‌کند. در این صورت یکی از شرایط زیر اتفاق خواهد افتاد:

– زوجه تمام مهریه مندرج در سند ازدواج را می‌بخشد و زوج قبول می‌کند.

– بخشی از مهریه بخشیده می شود و زوج آن را می پذیرد و باقی مانده مهریه همچنان بر ذمه زوج باقی می ماند که طی توافقات صورت گرفته میان زوجین و حکم دادگاه ملزم به پرداخت آن در زمان طلاق یا بعد از آن خواهد بود.

– زوجه کل مهریه را ابراء می‌کند و زوج می‌پذیرد.

– کل مهریه مندرج در عقدنامه به زوجه پرداخت می‌شود یا بر ذمه زوج باقی می‌ماند که معمولا به صورت اقساط توافقی پرداخت می‌شود.

حضانت فرزندان در طلاق توافقی چگونه است؟

یکی از مهم ترین توافقاتی که در طلاق توافقی وجود دارد حق حضانت از فرزندان است. باید بدانید که دختران بالای 9 سال و پسران دارای 15 سال تمام از سن حضانت خارج می شوند. نکته مهم بعدی این است که بخشش مهریه در ازای دریافت حضانت فرزندان از سوی دادگاه وجاهت قانونی ندارد و این دو مسئله کاملا جدا از هم تلقی و رسیدگی می شوند.

در مورد حضانت زوجین در خصوص این که فرزندان با چه کسی زندگی کنند، چه میزان ملاقات با طرف مقابل داشته باشند، مبلغ پرداخت نفقه چقدر باشد و ملاقات به چه نحوی انجام گیرد باید با یکدیگر به توافق رسیده باشند. نکته مهمی که در این بخش باید به آن اشاره کنیم این است که در زمان طلاق در صورت اختلاف بر سر حضانت ملاک برای دادگاه مصحلت فعلی فرزند است نه آن چه در مورد آن توافق شده است.

امکان پاک کردن طلاق از شناسنامه

در صورتی که در زمان طلاق توافقی زوجه باکره باشد، با ارائه حکم دادگاه و طلاق نامه به اداره ثبت احوال زوجین می توانند شناسنامه جدید دریافت کنند و در صورت باکره نبوده زوجه با ثبت ازدواج بعدی امکان تعویض شناسنامه برای زوجین وجود دارد.

سخن پایانی

همان طور که در طول مقاله هم خواندید، طلاق توافقی شرایط و قوانین مخصوص به خود را دارا است. توصیه ما این است که برای سرعت بخشیدن به جریان پرونده ضمن مشاوره طلاق و  آگاهی یافتن در مورد شرایط طلاق و … با مشاوره گرفتن از وکیل طلاق توافقی در گروه حقوقی عدل دانو مراحل این شکل از طلاق را با سرعت بیشتری سپری کنید.