جرم خیانت در امانت، یکی از جرایمی است که علیه اموال به مسئولیت گرفته شده، رخ می‌دهد. این عمل در نظام کیفری و بر اساس ماده 674 قانون مجازات اسلامی جرم شناخته می‌شود و قابل مجازات خواهد بود. در واقع، هر گونه عملی نظیر استعمال، تصاحب، تلف یا مفقود نمودن توأم با سوء نیتی که در قبال اموال به امانت گرفته شده انجام شود، جرم خیانت در امانت محسوب می‌شود. گاه افراد به دلیل اعتماد، اموال خود را به امانت به شخصی واگذار می‌کنند. اما بسیاری از این اشخاص مورد اعتماد شما، پس از به امانت گرفتن اموال، از طریق یکی از روش‌های ذکر شده به شما خیانت می‌کنند. شما برای اثبات این امر، نیاز به اسناد و مدارکی دارید که ادعاهای شما را اثبات کند. در این مقاله از وکیل کیفری عدلدانو، قصد داریم درباره جرم خیانت در امانت، حکم آن و حتی وکیل خیانت در امانت با شما صحبت کنیم.
فهرست محتوای مقاله
اموال موضوع خیانت در امانت
خیانت در امانت، یکی از جرایم علیه اموال بوده که در نظام کیفری برای آن مجازات در نظر گرفته‌اند. اما قبل از آن که درباره جرم خیانت در امانت و حتی ارکان و … اطلاعاتی کسب کنید، باید بدانید کدام اموال شامل جرم خیانت در امانت می‌شوند. طبق قانون مجازات اسلامی، تمامی اموالی که دارای ارزش مالی و عینی هستند و می‌توانند در امانت قرار بگیرند، جزء اموال موضوع خیانت نیز می‌باشند. توجه داشته باشید که اموالی چون مال کلی نمی‌توانند جزء موضوع خیانت در امانت باشند. اما در کل، هر گونه اموال معینی که ارزش به امانت بردن داشته باشند، شامل موارد خیانت در امانت می‌شوند.
سه رکن مهم خیانت در امانت
جرم خیانت در امانت، همانند سایر جرائم، رکن‌هایی دارد. در واقع منظور از این رکن‌ها، همان مسائلی است که می‌تواند به حالات شرعی، حقوقی و قانونی مربوط باشد. این رکن‌ها در جرم خیانت در امانت عبارتند از:
رکن مادی: رکن مادی، همان رکنی است که به اشکال مختلف خیانت شامل تصاحب، اتلاف، استعمال یا مفقود کردن مال اشاره دارد. حال، جهت اثبات این جرم از نظر مادی، بایستی اسنادی ارائه گردد و ثابت کند که امین، اعمالی انجام داده تا ضرری به مالک وارد شود.
رکن معنوی: این عمل از نظر معنوی نیز در قانون مجازات اسلامی مورد بررسی قرار می‌گیرد. در واقع این سوء نیت به دو صورت عام و خاص صورت می‌گیرد. در سوء نیت عام، تصاحب، استعمال، اتلاف و مفقود کردن مال امانی عمدی و بر اساس آگاهی اتفاق می‌افتد. در سوء نیت خاص، انجام این عمل با اراده و قصد زیان رساندن به دیگران است. در هر صورت، این دو مسئله از نظر معنوی مورد بررسی قرار می‌گیرند و در قانون مجازات اسلامی برای آن‌ها مجازاتی تعیین شده است. پس مجازات خیانت در امانت، در قانون مجازات اسلامی می‌تواند به ارکان مختلفی بستگی داشته باشد.
رکن قانونی: این جرم از نظر قانونی نیز قابل تامل است. در واقع، عمل انجام شده بر اساس ماده 674 قانون مجازات اسلامی باید طبق شواهد و اسناد اثبات گردد.
انواع خیانت در امانت
خیانت در امانت، همان پیمان شکنی و نقض عهد در برابر حفظ اموال و یا هر گونه شیء متعلق به شخص دیگری است که مسئولیت آن را به عهده گرفته‌ایم. در صورت کوتاهی در قبال اموال به امانت گرفته شده، محکوم به جرم خیانت در امانت هستیم که در قانون مجازات اسلامی نیز، جزء جرایم مالی و جرایم علیه اموال و مالکیت خواهد بود. اما قبل از آن که به جرم خیانت در امانت بپردازید بهتر است با انواع آن آشنا شوید.
تصاحب کردن: تصاحب کردن، یعنی این که شما اموال کسی را از راه غیر قانونی مالک شوید. این نوع خیانت در امانت می‌تواند بارز ترین مصداق رفتار مجرمانه در این خصوص باشد. در این صورت، شخصی که اموال شما را به امانت قبول کرده، به گونه‌ای رفتار می‌کند که مالک مال به نظر برسد. یا بهتر است بگوییم دیگر مالکیت آن را به شما ندهد.
استعمال کردن: در این گونه از جرم خیانت در امانت، شخص امین، اموال شما را در جای دیگری بدون اجازه شما به کار می‌برد. در واقع، این سوء استفاده کردن از اموال دیگری در غیر از محل مورد نظر، توسط امین و در صورت نارضایتی مالک، جرم محسوب می‌شود.
مفقود کردن: در این مورد نیز، شخص، امانت شما را مفقود می‌کند. در واقع در این مورد، شخص امین، به قصد ایجاد ضرر به امانت گذار، اموال مربوطه را مفقود یا ناپدید خواهد کرد.
تلف کردن: در برخی موارد نیز شخص امین، اموال شما را به گونه‌ای نابود می‌کند که دیگر هرگز قابل استفاده نباشد. در این مورد شخص می‌تواند به استناد خیانت در امانت، از شخص امین شکایت کند.
مراحل شکایت از جرم خیانت در امانت
همان گونه که مستحضر هستید، برای جرم خیانت در امانت، بایستی از طریق مراحل قانونی اقدام نمود. اما بسیاری از افراد با مراحل و روند طی کردن این پروسه آشنایی کامل ندارند. این مراحل می‌تواند در قالب پارامترهای زیر قرار بگیرد. در قدم اول، شما جهت انجام شکایت کیفری، باید با وکیل خیانت در امانت مشاوره حقوقی داشته باشید. شما به عنوان شخصی که از قانون و مراحل انجام برخی پروسه‌های کاری آن آگاه نیستید، بهتر است کار را به یک وکیل خبره و ماهر بسپارید. باید اطلاعات و شواهد کافی برای تنظیم شکواییه داشته باشید. چرا که شکایت کیفری خیانت در امانت نیاز به تنظیم شکوائیه و ارائه مدارک لازم دارد. البته در این خصوص نیز باید حتما با یک وکیل مشورت داشته باشید. البته بسیاری از افراد، شکایت و انجام امور اداری آن را به وکیل می‌سپارند که این کار نیز بر اساس دادن وکالت به وکیل خیانت در امانت انجام می‌شود. البته به این منظور نیز بایستی مدارکی (مدرک شناسایی و مستندات و شواهد خیانت در امانت) را به وکیل خود ارائه دهید.
مجازات خیانت در امانت
برای تمامی افرادی که مرتکب اشتباه یا جرمی شوند، قانون مجازاتی را تعیین می‌کند. حکم خیانت در امانت نیز طبق ماده 674 قانون مجازات اسلامی بر اساس نوع جرم متفاوت است. چرا که جرم خیانت در امانت خود دارای ارکان مختلفی است که می‌تواند شامل جرایم متعددی اعم از دستکاری در چک سفید، خیانت کارمند به دولت، خیانت در ارث وارث و … باشد. اما به طور کلی، جرم خیانت در امانت مطابق با قانون مجازات اسلامی شامل حبس از شش ماه تا سه سال می‌باشد که طبق قانون کاهش مجازات حبس تعزیری، این مقدار به نصف، کاهش پیدا کرده است. در واقع، مجازات جرم خیانت در امانت جزء مجازات‌های تعزیری است و توسط شرع مشخص نمیشود. حکم و جرم دقیق یا بهتر است بگوییم میزان مجازات مجرم طبق نظر و دیدگاه قانون گذار و بر اساس شواهد و مدارک موجود تعیین خواهد شد. اما توجه داشته باشید که جهت اعمال این مجازات نیز، باید شرایطی را داشته باشید و شرایط اثبات جرم خیانت در امانت وجود داشته باشد. توجه داشته باشید که اموال مورد نظر در هر صورتی که به دست شما سپرده شده باشد، چه جهت ضمانت، رهن، وکالت و .. در هر صورت با ارتکاب جرم، شما مقصر شناخته می‌شوید.
حالت‌های جرم خیانت در امانت
جرم خیانت در امانت، همان گونه که اشاره شد می‌تواند حالات مختلفی را شامل شود. همین طور، این جرم شامل انواع مختلفی است که برخی از حالت‌های آن شامل موارد زیر می‌باشد.
سوء استفاده از ضعف نفس اشخاص: این نوع خیانت، زمانی رخ می‌دهد که شخصی دچار ضعف نفس باشد. در واقع اگر شخصی به ضرر شخص دیگری که ضعف نفس یا هوی و هوس دارد، سندی تحصیل کند، این فرد مرتکب جرم خیانت در امانت می‌شود. حال این شخص باید خسارت مالی و حبس از شش ماه تا دو سال را به عنوان مجازات بپذیرد. خسارت مالی آن نیز از یک میلیون ریال تا ده میلیون ریال خواهد بود.
سوء استفاده از سفید مهر یا سفید امضا: این نوع خیانت نیز زمانی رخ می‌دهد که مثلا چک سفید امضای شخصی را به نفع خود پر کنید. چنانچه شخصی مهر یا برگه چکی را به دیگری به عنوان امانت بسپارد و در نگهداری از آن سوء استفاده شود، خیانت در امانت رخ داده است. این شخص باید مطابق با قانون، مجازات شود که مجازات جرم خیانت در امانت در این مورد یک تا سه سال حبس می‌باشد.
جرم خیانت در امانت در قانون تجارت: در قانون تجارت نیز، گاه خیانت‌هایی صورت می‌گیرد. در این نوع خیانت، معمولا شخصی، سند تجاری نظیر چک، سفته و … را به شخصی امانت می‌دهد اما در ازای امانت داری به آن شخص خیانت می‌شود. این نوع خیانت نیز مجازات از یک تا سه سال را در بر می‌گیرد و گاهی مجرمین به صورت نقدی نیز مجازات خواهند شد.
جرم خیانت در امانت در قانون تصدیق انحصار وراثت: در این مورد، بیشتر خیانت توسط فرزندان بر سر ارث صورت می‌گیرد. گاهی نیز شخصی تمامی دارایی متعلق به اشخاص مجهول‌الوارث را یا بخشی از آن را تصرف می‌کند و تحویل دولت نمی‌دهد.
جرم خیانت در امانت در قانون ثبت اسناد و املاک: این گونه خیانت‌ها معمولا در خصوص اموال موقوفه و… صورت می‌گیرد. اگر فردی به عنوان متولی یا نماینده پیگیری این امر، در انجام تکلیف خود کوتاهی کند، مرتکب خیانت شده است. این نوع خیانت در امانت، معمولا بدترین خیانت می‌باشد.
مواردی که خیانت در امانت محسوب نمی‌‌شوند
بسیاری از موارد وجود دارند، که افراد می‌خواهند درباره آن‌ها اطلاعات زیادی کسب کنند. یا بهتر است بگوییم درباره برخی از مسائلی که امروزه در محیط پیرامون خود شاهد آن هستیم، افراد دچار وسواسی هستند که آیا جرم خیانت در امانت محسوب می‌شوند یا نه؟ برخی از این موارد عبارتند از:
مال مسروق: چنانچه شما مال مسروقه را به شخصی بسپارید اما آن فرد نتواند در امانت داری خود امین باشد و باعث ضرر شود، مسئله خیانت مطرح نمیشود. چرا که این اموال سرقت شده به صورت قانونی به فرد مورد نظر سپرده نشده است.
جهیزیه: جهیزیه‌ای که زوجین به هنگام شروع زندگی خود تهیه کرده و در منزل مشترک قرار می‌دهند، نمی‌تواند مصداق مال امانی باشد.
سرقت و کلاهبرداری: چنانچه در مواردی، کلاهبرداری و سرقت رخ دهد، این موضوع نیز به خیانت ربطی ندارد. چرا که مجرم مال فرد را به صورت پنهانی یا با فریب کاری به دست آورده است و به او سپرده نشده است.
تفاوت جرم خیانت در امانت و کلاهبرداری؟
بسیاری از افراد معتقد هستند که خیانت در امانت همان کلاهبرداری است. اما این گونه نیست و دلیل این شکل از تفکرات به سبب نبود آگاهی لازم در این خصوص می‌باشد. در واقع، جرم خیانت در امانت و کلاهبرداری دو مقوله کاملا جدا از یک دیگر هستند که حتی پروسه شکایت آن‌ها و مجازات آن‌ها نیز با یک دیگر کاملا فرق دارد. در واقع، خیانت در امانت به معنی اخذ مال توسط مالک در کمال رضایت واقعی او به قصد امانت سپردن می‌باشد. در این صورت، شخص امین پس از به امانت گرفتن اموال مربوطه، بنا بر دلایلی یا مالکیت آن را به دست می‌گیرد یا ضرری به مالک وارد می‌کند که در قانون مجازات اسلامی حکم جرم خیانت در امانت را دارد. اما کلاهبرداری، این گونه نیست و مشتمل بر اغفال و فریب قربانی می‌باشد.
در کلاهبرداری، شخص کلاهبردار با ارائه نقشه از پیش تعیین شده و صحنه سازی متقلّبانه، اقدام به تحصیل مال غیر می‌کند. در گزینه اول و خیانت در امانت، شخص مجرم پس از به امانت گرفتن اموال، اقدام به اخذ مال می‌کند یا تحت شرایطی باعث ایجاد خسارت و ضرر و زیان می‌شود. اما در مورد کلاهبرداری، شخص کلاهبردار با نقشه از پیش تهیه شده و از روش‌های غیر قانونی اقدام به اخذ مال از غیر می‌کند. مجازات خیانت در امانت با مجازات کلاهبرداری فرق دارد، چرا که این دو کاملا با یک دیگر متفاوت هستند. در هر دو مورد یا با اقرار خود اشخاص و یا شهود، جرم آن‌ها ثابت می‌گردد.
نوع رسیدگی دادگاه به جرم های کلاهبرداری و خیانت در امانت
حال که تفاوت بین جرم خیانت در امانت کلاهبرداری را دانستید، باید یک نکته مهم دیگر در خصوص تفاوت های این دو را بدانید. اما نکته مهم در این مورد، نوع دادگاه رسیدگی به جرم خیانت در امانت می‌باشد. به دلیل این که خیانت، جرم تعزیری درجه 6 است، ابتدا در دادسرای محل وقوع جرم به شکایت و مراحل آن پرداخته می‌شود. اما پس از قرار جلب به دادرسی و صدور کیفر خواست، باید در دادگاه کیفری 2 محل وقوع جرم، توسط یک قاضی در شعبه جزائی به شکایت و مجازات خیانت در امانت پرداخته شود.
اثبات جرم خیانت در امانت
امانت داری، یک عمل بسیار نیک و خدا پسندانه است که هر کسی لایق این صفت نیست. خیانت در امانت، جزء جرائمی است که در این خصوص مطرح می‌باشد و حتی از نظر حقوقی و قانونی نیز جرم تلقی خواهد شد. جرم خیانت در امانت یک جرم بسیار بزرگ است که هم از نظر قانونی و هم معنوی حس خوشایندی ندارد. پس از این که شما اموالی را به امین خود می‌سپارید، تحت شرایطی یا مالک آن نخواهید بود و یا اموالتان نابود شده است که در این صورت می‌توانید از طریق قانونی اقدام کنید. اما شخص مالک، باید مدارکی را جهت اثبات ادعای خیانت در امانت داشته باشد. این سند باید نشان دهنده سپردن مال به متهم یا فرد خیانت کار باشد که حتی نشان دهنده عقد قرارداد خواهد بود. با این مدارک، شما می‌توانید جرم خیانت در امانت شخص امینتان را که به او اعتماد کرده بودید، اثبات نمایید.
وکیل جرم خیانت در امانت
حال که با جرم خیانت در امانت آشنا شدید و دانستید که این دعاوی امروزه تا چه میزان در دادگاه‌های کشور ما رایج است، نوبت آن است تا به دنبال یک وکیل باشید. از آن جایی که جرم خیانت در امانت پروسه پیچیده‌ای را دنبال می‌کند، شما باید به دنبال یک وکیل جرم خیانت در امانت باشید. هیچ کس مانند وکیل، نمی‌تواند در این زمینه به شما کمک کند. وکیل جرم خیانت در امانت با تجربه و علمی که در این زمینه دارد، قادر خواهد بود به شما در این پرونده کمک کند.
شما برای کمک گرفتن از وکیل جرم خیانت در امانت، می‌توانید روی کمک وکلای مجموعه حقوقی عدل دانو حساب کنید. وکلای ما، می‌توانند به شما کمک بزرگی برای پیروزی در پرونده جرم خیانت در امانت کنند. اثبات جرم خیانت در امانت، کار دشواری است که هر کسی قادر به انجام آن نخواهد بود. شما می‌توانید با کمک وکلای مجموعه حقوقی عدل دانو، شانس خود را برای پیروزی در پرونده‌های جرم خیانت در امانت بالا ببرید.